Typisch Achterhoek

Zelf fiets ik nooit met een emmer vol broodkruimels door het dorp om de eenden te voeren. Ik kan niet buikdansen. Ik heb geen schaapskudde. Ook geen verzameling foto’s van oude auto’s. Ik typ niet op een typemachine. Ik sluit niet elke ochtend af met een groene knalpot. En ik kan best een kringloopwinkel binnenstappen zonder iets te kopen. Komt misschien omdat ik geen museum heb.

Toegegeven, het was even omschakelen. Voorafgaand aan de eerste aflevering van Typisch Achterhoek op NPO2 wreef ik mezelf vorige week in de handen. Ik zat klaar voor een prachtig staaltje televisie met in de hoofdrol onze streek. Dat was iets een misvatting. Het is geen reportage over hoe mooi het hier is. Het geheel gaat vooral over bijzondere – typische – mensen, zoals je die overal kunt vinden.

De serie Typisch loopt al een jaar of drie en gaat heel het land door. Op deze plek schreef ik in 2018 al over Typisch Tubbergen. In die serie kwamen de plaatselijke boeren aan bod, de kroegbaas, de crossers op het land, de carnavalsvierders en de zendpiraat, die ook nog meubelmaker was. Het gaf een bredere blik op de gemeenschap. De mensen die de makers van Typisch uitzoeken, zijn in de loop der tijd echter steeds typischer geworden.

Is dat erg? Dat denk ik niet, want het levert prachtige televisie op. Neem de 88-jarige boer Harm, die te zien was in de serie over de dorpen langs het Zwarte Water bij Zwolle – Hasselt, Zwartsluis en Genemuiden. Harm at iedere dag een slavink als lunch. Daar vertelde hij steevast bij dat het om een slavink ging. Moesten de programmamakers goed in de oren knopen. Was namelijk hartstikke lekker, zo’n slavink.

Er was nog iets. Harm was verliefd op Carola Schouten, de minister van landbouw. Zó verliefd dat hij haar foto uit de krant had geknipt en in de kast had gezet. Kon hij er elke dag naar kijken. Zo keek ik in die weken elke vooravond naar boer Harm. Ik genoot van de scène waarin hij in zijn invalidenkarretje speciaal naar een dorp verderop reed omdat een bak bami daar vijftig cent goedkoper was.

Deze weken maakt de serie onder Achterhoekers nogal wat los. De kritiek is dat de regio wordt neergezet als een gebied waar enkel paradijsvogels wonen. Verweer van de EO: het is maar net waar je ‘typisch’ op laat slaan, op de regio of op de mensen. De makers kiezen voor dat laatste. Met dat gegeven in je achterhoofd moet je er ook naar kijken.

Zou er één Nederlander hebben gedacht dat ze in Genemuiden iedere middag met z’n allen slavink eten? Nee, natuurlijk niet. Zo denkt ook niemand dat wij hier allemaal in een museum wonen of dat iedere man hier dialectnummers voor z’n vrouw schrijft. Al zullen er altijd dingen zijn die blijven hangen. Wat kost een bak bami eigenlijk in Zelhem?