Op zoek naar nieuwe invullingen voor de Lamberti

Inloopdag op 22 apri: 13.00 en 16.00 uur

Door Mirjam Rensink

ZELHEM – De Lambertikerk in het centrum van Zelhem is een niet te missen markant gebouw voor inwoners en bezoekers van het dorp. Het wordt al meer dan 1200 jaar gebruikt voor kerkelijke bijeenkomsten, huwelijken en uitvaarten. De Lamberti kerkgemeente heeft al jaren te maken met afnemende bezoekersaantallen. En dus wordt er nu gezocht naar een nieuwe invulling voor het gebouw.

Zelhemmer Johan Godschalk werd een paar jaar geleden benaderd door de kerkgemeente om mee te denken over plannen om het kerkgebouw in de toekomst open te kunnen houden. Samen met Ruud Wink is hij procesbegeleider van de transformatie van de Lamberti kerk. “We hebben al gesprekken gevoerd met onder andere de Zelhemse horeca, het onderwijs en de verenigingen in het dorp. Nu willen we graag iedereen in het dorp vragen om met ons mee te denken. We zetten op 22 april tussen 13.00 en 16.00 de deuren van de kerk open voor iedereen die wil meedenken over hoe we van dit gebouw een ontmoetingsplek kunnen maken voor iedereen.” Godschalk noemt als voorbeelden grotere concerten die een paar keer per jaar zouden kunnen worden gehouden, of schooluitvoeringen zoals de eindmusical van groep 8. Ook kan er gedacht worden aan evenementen waarbij de horeca actief betrokken is. “De bedoeling is dat het gebouw ook dienst blijft doen als plek waar kerkdiensten gehouden worden. Maar alleen daarmee kan het gebouw niet open blijven.”

Kerken in zwaar weer
De financiële problemen van de Zelhemse kerk zijn niet uniek. De kapel in de Veldhoek is om die reden al verkocht, de katholieke kerk in Ruurlo staat te koop. In Vragender komen er woningen in het voormalig kerkgebouw. En zo vinden kerken in heel Nederland een nieuwe bestemming.

“Wij willen voorkomen dat het gebouw voor de inwoners van het dorp verdwijnt”, zegt Godschalk. “Ook de kerkgemeenschap hoopt dat ze diensten kunnen blijven houden in het gebouw. De inkomsten van de protestantse kerk in Zelhem zijn de laatste jaren niet alleen gedaald omdat het aantal leden terugliep. Door de stijgende energieprijzen wordt het steeds duurder om het grote gebouw warm te houden en de lampen te laten branden. Eerder dit jaar zijn alle lampen daarom vervangen door Ledverlichting en is de temperatuur in de kerk verlaagd naar 12 graden als er geen diensten zijn en 14 graden als er wel een kerkdienst is. Bezoekers worden geadviseerd zich warm te kleden of een dekentje mee te nemen. “Als ze bijvoorbeeld een muziekvereniging zouden willen laten oefenen in de kerk kost dat op dit moment 300 euro om het gebouw op te warmen voor een uurtje repetitie. Dat is niet meer haalbaar”, vertelt Godschalk. “Mocht de kerk meerdere bestemmingen krijgen dan moeten we bijvoorbeeld gaan kijken naar de mogelijkheid van vloerverwarming. Er moet dan ook een aanbouw komen die kerk gaat verbinden met het daarnaast gelegen Leerhuis zodat er voldoende toiletten en een goede gaderobe komen in het gebouw. We hebben een architect in de arm genomen die samen met ons bekijkt welke mogelijkheden er zijn. En we hebben een professionele fondsenwerver in de arm genomen. De Lamberti kerkgemeente heeft al aangeven een flinke financiële injectie te willen geven maar daarmee zijn we er nog lang niet. Maar eerst willen we van de inwoners horen welke ideeën zij hebben om het gebouw te kunnen blijven open houden.”

De Brink
Op dit moment gebruiken een aantal verenigingen cultureel centrum De Brink als repetitieruimte. Een jaar geleden ontstond er onrust omdat er plannen zouden zijn om op de plek van de theaterzaal appartementen te gaan bouwen. Die onrust is weggenomen doordat de verenigingen het contract met het Cultureel Centrum konden verlengen en ze dus voor de komende jaren weer een oefenruimte hebben. Godschalk kan zich voorstellen dat verenigingen in de toekomst een plek zouden kunnen vinden in de Lambertikerk. “Mocht er in de toekomt vraag komen naar een goede ruimte om te kunnen repeteren en optreden dan zouden mensen welkom kunnen zijn. We staan er nu gewoon heel open in, we hopen dat we samen met de Zelhemmers nieuwe ideeën gaan uitvoeren zodat het gebouw een plek wordt waarin je kunt beleven, ontmoeten en verbinden.” Om te bepalen of de kerk geschikt is voor het houden van concerten heeft Godschalk Jan Bril geraadpleegd. Hij is dé deskundige op het gebied van akoestiek in Nederland. “Hij vond dat het kerkgebouw een relatief eenvoudig aan te passen akoestiek heeft, dat komt mede doordat er houten plafonds in zitten dus voor concerten is het zeker geschikt te maken.”

De buitenkant van het gebouw, de tuinen eromheen en met name de oude muur om de kerk is ook zo’n discussiepunt in het dorp. Een paar jaar geleden kwam iemand met het idee om een deel van het terrein te gaan gebruiken als parkeerplaats. Maar of daar sprake van is daarover doet Godschalk ook geen uitspraak. “Dat weet ik gewoon niet”, zegt hij. “Het ligt er gewoon aan wat de inwoners van Zelhem willen, met welke plannen zij komen. Op dit moment liggen er in ieder geval geen plannen om iets aan de buitenkant van de kerk te doen.”

Op 22 april hopen de organisatoren dus veel mensen te mogen ontvangen die willen meedenken over de inrichting van het markante gebouw midden in het dorp. “Iedereen wordt buiten ontvangen met iets lekkers. Daarna kunnen ze binnen een ronde door het gebouw lopen, er zijn vier hoeken ingericht waar mensen kunnen kijken en hopelijk vooral met ideeën komen. In de ene hoek staat de architect. Daar kunnen mensen met behulp van legosteentjes en tekenapparatuur zelf een indeling maken van het nieuwe gebouw. In een andere hoek staan mensen van de kerkgemeente, in een volgende hoek staat ons communicatiebureau die mensen zal uitdagen om ludieke ideeën te bedenken en wij als organisatie hebben ook ons eigen hoekje. We hopen mensen te beleven te ontmoeten en ons samen te verbinden”, besluit Godschalk.