De Staatsliedenbuurt in Zelhem in aanbouw, 1963. Foto: collectie oudzelhem.eu
De Staatsliedenbuurt in Zelhem in aanbouw, 1963. Foto: collectie oudzelhem.eu

Mooie wintereditie van Um Zellem

Cultuur

ZELHEM - In deze donkere dagen voor kerst is de nieuwe editie van Um Zellem een welkom lichtpuntje. Het openingsartikel van Frits Schultheiss is gewijd aan Coops Molen. Inmiddels is de molen weer als een feniks uit zijn as herrezen en is weer volledig maalvaardig, maar nog niet zo heel lang geleden stond hij letterlijk op instorten en was hij bijna verplaatst.

Interessant is ook het artikel over de wederopbouw, de periode na de oorlog toen Nederland deels opnieuw opgebouwd moest worden. Tegelijkertijd was sprake van een babyboom en een explosieve bevolkingsgroei. En ook toen een enorme schaarste aan woningen. Misschien kan de hedendaagse politiek nog iets leren van de oplossingen die toen werden bedacht. Het was een tijd waarin - onder leiding van burgemeester Langman - het karakter van Zelhem snel veranderde. Nieuwe wijken schoten uit de grond en wegen werden verhard.

In de serie oude ambachten deze keer aandacht voor het werk van de smid. Bijna alle smidsvuren zijn in de loop der tijd gedoofd, omdat de vakman het af moest leggen tegen het industriële seriewerk. Herman Wisselink, alias de Heidesmid, heeft het allemaal als direct betrokkene meegemaakt en vertelt er over.

Een smid uit Zelhem speelt ook de hoofdrol in de zoektocht naar de herkomst van twee wafelijzers uit 1795 en 1796. Als illustratie staat op beide ijzers onder meer een kerk afgebeeld met een haan (op de toren) en een hen (op het koor). Onmiskenbaar Zelhem. Maar wie was deze smid? En zijn er misschien nog meer wafelijzers van hem bewaard gebleven?

Marian Loonstra is één van de leden van de Textielwerkgroep. Zij verhaalt over de achtergronden van de aloude knipmuts en welke subtiele boodschappen daarin verborgen konden zitten. Tegenwoordig is het dragen van de knipmuts (vrijwel) uitgestorven. In museum Smedekinck valt nog een collectie te bewonderen uit Zelhem en omgeving.

In de rubriek Toen en nu aandacht voor het pand van Hassink Bloem en Kado aan de Smidsstraat. Ook hier komt een smid om de hoek kijken, want vroeger was dit de thuisbasis van smid Derk Willem Bussink. De smederij uit 1879 is qua uiterlijk nog in zijn originele staat bewaard gebleven, alleen heeft het smidsvuur plaats gemaakt voor een bloemenstalling.

Aandacht ook voor de verhuizing van een van de vrijwilligers van museum Smedekinck naar het andere eind van de wereld. Het dialectverhaal, toepasselijk ‘Een wintersen dag’ geheten, is dit keer van de hand van Gert Overbeek.

Tot slot het verenigingsnieuws van Oudheidkundige Vereniging Salehem en museum Smedekinck. Daarin onder meer aandacht voor de voortvarende manier waarop het museum de stijgende energiekosten pareert en de aankondiging van een cursus over hoe je historisch onderzoek aan kunt pakken.

Um Zellem is vanaf nu te koop bij de Read Shop en bij museum Smedekinck, beide in Zelhem.