NPB-bestuurslid Bouwmeester met zijn gezin voor hun woning aan de Smidsstraat. Foto: Oud-Zelhem
NPB-bestuurslid Bouwmeester met zijn gezin voor hun woning aan de Smidsstraat. Foto: Oud-Zelhem

Zelhemse protestanten op eigen benen

Algemeen

Nieuwe Kronyck is uit

ZELHEM – Wie kent de Nederlandse Protestantenbond (NPB) niet? Niet verwonderlijk, want deze bestaat inmiddels niet meer. Toch had de NPB een belangrijke plek in de samenleving, ook in Zelhem. Ze ontstond omdat een groep protestanten zich tegen de dogma’s van de hervormde kerk keerde en er een verlangen ontstond naar een andere, vrijere geloofsrichting. De Zelhemse schrijfster Betty Blikman dook in de archieven van het ontstaan van de NPB in Zelhem en de gebouwen waar de NPB ‘kerkte’. En die gebouwen zullen de lezers waarschijnlijk meer zeggen!

De treinverbindingen in de Achterhoek zijn voor velen interessant materiaal. Station Zelhem en Station Wolfersveen kwamen al uitgebreid in de media de laatste tijd. Maar wie wist dat deze onderdeel waren van de 54,6 kilometer lange stoomtreinverbinding Doetinchem-Hengelo (O), die vanaf Doetinchem via Slangenburg-IJzevoorde, Zelhem-Wolfersveen-Ruurlo-Borculo-Haarlo-Neede-Rietmolen-Haaksbergen naar Hengelo voerde? En zo waren er nog drie tram/treinverbindingen die via Doetinchem hun weg vonden naar andere plekken. Een artikel met nostalgische informatie en foto’s.

Boerderij Klein Neerheide in buurtschap de Kruisberg bij Doetinchem heeft een langdurige geschiedenis. Het is een van de voorouder-boerderijen van auteur Alice Gerritsen. Haar overgrootouders woonden er, net als haar grootmoeder van moeders kant, Aaltje Wiltink, die er nog heeft geboerd. Reden voor haar om in die familiegeschiedenis te duiken.

De industriële ontwikkeling van Doetinchem in de jaren 1880 tot 1945 wordt belicht in een artikel van Jaco te Hennepe. We zien de overgang van ambachtelijke naar industriële productie en de gevolgen daarvan voor onder meer de leerlooierijen in Doetinchem.

De vraag ‘Komt ge van den Kruisberg’ werd vroeger dikwijls gesteld aan jeugdige recidivisten. Geen wonder, strafgevangenis De Kruisberg had geen beste reputatie en werd zelfs door directeur Hubert Salomon een ‘kweekschool van ontucht’ genoemd. Joop du Plessis schrijft over deze directeur en wat hij allemaal ondernam om verbeteringen aan te brengen.

Waar nu de tennisbanen liggen van Tega ’74 in Gaanderen was ooit een fraaie speeltuin waar de Gaanderense jeugd zich kon uitleven. Harry Krul vertelt over het ontstaan en verdwijnen van deze plek, die aan veel kinderen plezier heeft gegeven.

In ditzelfde nummer onder de noemer ‘een kastje met verhalen’ nog een aanvulling op het artikel van Rob Lureman over Villa ’t Veldhoen in Doetinchem, een mooie opsomming van herinneringen die naar aanleiding van het eerste verhaal her en der nog naar boven kwamen.

Kronyck is verkrijgbaar bij The Read Shop in Zelhem vanaf vrijdag 5 december.