Meneer en mevrouw Keijzer met hun dochter Gonny en zoon Hans.
Eigen foto
Meneer en mevrouw Keijzer met hun dochter Gonny en zoon Hans. Eigen foto

Op zoek naar
informatie over
Arbeitserziehungs-
lager Flughafen
Essen-Mülheim

ZELHEM/REGIO - Hans Keijzer is op zoek naar mensen wier familie tijdens de Tweede Wereldoorlog geïnterneerd zijn geweest in het Arbeitserziehungslager Flughafen Essen-Mülheim. Keijzers vader heeft daar in 1944 gezeten nadat hij eerst in Groenlo als dwangarbeider was opgepakt om te werken in Vreden. Toen hij daar een beledigende opmerking over Hitler maakte werd hij als politiek gevangene vastgezet in Essen-Mülheim.

Door Mirjam Rensink

“De geschiedenis van mijn vader is altijd een belasting voor mij geweest”, vertelt Hans Keijzer. “Mijn vader is in augustus 1944 als dwangarbeider tewerkgesteld in Vreden. Toen hij daar een spottende opmerking maakte over Hitler is hij naar het strafkamp gestuurd. In de nadagen van de oorlog, tijdens een zwaar bombardement op de luchthaven, is hij ontsnapt. Dat was op 3 maart 1945. Hij heeft zich daarna gemeld bij een opvangpost van de Engelsen in Bocholt. Ik werd geboren op 1 mei 1945. Mijn vader kwam terug als een gebroken man. Tegen mijn moeder zei hij dat hij het gevoel had dat hij gek geworden was. Hij heeft daar zoveel meegemaakt, zoveel ellende gezien. Daar is hij nooit meer overheen gekomen. Hij is in 1952 overleden aan de lichamelijke en geestelijke gevolgen van zijn gevangenschap.”

Het huis van het gezin Keijzer werd aan het einde van de oorlog ook nog gedeeltelijk gebombardeerd. En in die puinhoop werd Hans Keijzer geboren. Terwijl moeder Keijzer probeerde het gezin met vijf kinderen groot te brengen, kwam vader Keijzer als een gebroken man terug. Hij was niet meer in staat om te worden wie hij voor zijn gevangenschap was en voedde zijn kinderen met harde hand op.

De nu 76-jarige Keijzer woont in Zelhem. Hij en zijn vrouw woonden hiervoor decennia lang in Winterswijk-Woold. Keijzer heeft zijn hele leven al last van de last die de Tweede Wereldoorlog op het gezin Keijzer legde. “Op het einde van haar leven heeft mijn moeder veel verteld over wat mijn vader heeft meegemaakt. En dat was zo wreed, daar kun je je geen voorstelling van maken”, zegt Keijzer geëmotioneerd. “Ik ben ervoor in therapie geweest en dat heeft geholpen, maar ik wil nu graag de geschiedenis ingevuld hebben, dat zal mij rust geven.”

Keijzers zoektocht bracht hem uiteraard naar Duitsland. Daar sprak hij lang met professor Lickfeld die als jongen iedere dag langs het kamp fietste om naar school te gaan. Hij vertelde wat hij hoorde, wat hij zag en zelfs wat hij rook. Zo begon de geschiedenis nog meer een gezicht te krijgen voor Keijzer. Ook heeft hij veelvuldig contact gehad met Diana Grig, die als traumatoloog verbonden is aan het herdenkingscentrum van concentratiekamp Bergen-Belsen. Zij legde hem uit dat de oorlog traumatisch door kan werken in de tweede generatie en zelfs in de derde generatie. Ze heeft daar zelf veel onderzoek naar gedaan.

'En dat was
zo wreed,
daar kun je
je geen
voorstelling
van maken'


Het kamp in Essen-Mülheim was een strafkamp waar de Gestapo het bewind voerde. De wreedheden die zij toepasten, waren in sommige gevallen nog ernstiger dan het bewind in de concentratiekampen. Keijzer hoopt in contact te komen met mensen die ook een familielid hebben gehad die deze periode hebben meegemaakt. Hij hoopt ervaringen te kunnen uitwisselen, ontbrekende stukken te kunnen invullen en uiteindelijk rust te vinden. Want dat heeft hij 76 jaar na de Tweede Wereldoorlog nog steeds niet. Zeker in deze meidagen komt alles nog meer terug dan anders. Mensen die in contact willen komen met Hans Keijzer kunnen een e-mail sturen naar h.keijzer83@chello.nl.