Herdenkingsmonument en Joods en Nederlands-Indië Monument, hoek Ruurloseweg – Hengeloseweg in Zelhem. Foto: Mirjam Rensink
Aangepaste 4 mei herdenking
ZELHEM - De 4 mei herdenking krijgt dit jaar opnieuw een ander karakter dan anders. Door het coronavirus zal de bijeenkomst in de Lambertikerk ook dit jaar niet doorgaan. Bij het Oorlogsmonument zullen wel kransen worden gelegd. Er worden ook bloemen gelegd bij het Nederlands-Indië monument en het Joodse monument.
Door Mirjam Rensink
Een viertal leden van Chr. Harmonie Prinses Juliana zal een aantal muziekstukken spelen in de Lambertikerk. Dit zal live te volgen zijn via Kerkdienstgemist.nl en via Radio Ideaal vanaf 19.20 uur.
Daarna zullen kransen worden gelegd door een aantal leden van het 4 mei comité. Deze ceremonie zal plaatsvinden nadat Nathalie Menkhorst het taptoesignaal heeft gespeeld. Het 4 mei comité vraagt mensen dringend thuis met hen mee te gedenken en niet naar het monument in het dorp te komen.
Edwin Bosman zal namens het 4 mei comité bloemen bij de graven van de oorlogsslachtoffers zetten. Op een later tijdstip kunnen mensen eventueel langs deze graven lopen.
Tijdens de herdenking gaan de gedachten van veel Zelhemmers uit naar de dorpsgenoten die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen en hun familieleden. Hier zijn hun namen:
De familie Aussen is zwaar getroffen door het nazi-regime. Velen van hen zijn afgevoerd naar de concentratiekampen en hebben het niet overleefd. Lina Aussen-Winter overleed op 59-jarige leeftijd in Auschwitz. Haar zoon Karl Aussen overleed op 31-jarige leeftijd in Mauthausen.
Lina's andere dochter Hennie heeft de deportatie naar Duitsland overleefd. Ook dochter Sofie heeft de oorlog overleefd. Ook van de familie Jacob zijn veel mensen overleden in een kamp. Bernard Jacob overleed in Mauthausen, Marianne Jacob-Aussen overleed in Sobibor. Alex Jacob overleed in 1945 in Gross-Rosen, zijn vrouw Helena Jacob-Croner overleefde de verschrikkingen van de oorlog. Meier Jacob overleed in Oranienburg. Jetje Jacob overleed in Auschwitz.
Emma Sara Sachs-Heine overleed in 1943 in Sobibor. Haar zoon Meier Sachs overleed daar ook op 39-jarige leeftijd.
Zijn eenjarig zoontje Karl overleed in Kamp Vught op 18 april 1943.
Ellis Cornelis Achterberg, omgekomen in concentratiekamp Neuengamme.
Derk August Bloemendal, omgekomen bij een explosie.
Hanna Geertruida Bouwmeester-Rademaker en haar twee zonen Jan Bouwmeester en Louies Bouwmeester, zij zijn omgekomen bij het bombardement van 21 maart 1945. Ook Albert Dimmendal en Bernard Eenink kwamen die dag om.
Verzetsheld Reinier Dalhuisen omgekomen in Bergen Belsen.
Derk Jan Gerritsen omgekomen in 1944.
Johan Derk Heezen, omgekomen in Overschie in mei 1940. Derk Jan Heinen, omgekomen op de Grebbenberg op 12 mei 1940. Eduard Peppelman, ook hij kwam om op de Grebbenberg.
Henk Klein Hesselink, omgekomen in Zevenaar in 1944.
Hendrina Johanna Maria Lamers en haar vader Wilhelmus Reinirus Lamers, zij kwamen om bij het bombardement op Zelhem van 21 maart. Gerard Bernard Massink, ook hij kwam op 21 maart om bij het bombardement, hij werd 12 jaar.
Oud-burgemeester Johannes Rijpstra is omgekomen in een kamp in de buurt van Hamburg. Ook twee ambtenaren van het gemeentehuis in Zelhem zijn tegelijkertijd met hem opgepakt op verdenking van het knoeien met bonnenboekjes. Een van hen was Henk J. van der Meulen, hij zat in het kamp Bergen Belsen vanwege verzetsactiviteiten. Daar is hij op 15 april 1945 overleden. De ander, Willem Middeldorp is overleden in het werkkamp Versen bij Meppen.
Hendrik Oldenhave overleed toen hij werd geraakt door een jachtbommenwerper.
Bernhard Polman is gefusilleerd in Zevenaar.
Henny Polman woonde als evacué bij de familie Bolsenbroek-Hiddink en kwam om toen ze werd geraakt door en jachtvliegtuig.
Jan Willem Radstake overleed in een strafkamp in de buurt van Leipzig.
Derk Jan te Rietstap uit Halle is omgekomen door een vuurpeloton.
Jan Slijkhuis en Johanna Cornelia van der Wal, beiden omgekomen bij het bombardement van 21 maart 1945. Ook Hendrikus Marinus Wessels en Nicolaas Westerduin en Gerrit Cornelis van Zanten lieten die dag het leven.
Verzetsstrijder Hendrik Willem Wolsink overleed op 17 maart in een Duits kamp.
Er zijn ook drie Zelhemmers die in Nederland-Indië zijn omgekomen. Hun namen zijn dhr. Lovink, dhr. Schoenaker en dhr. Wassink.
Het 4 mei comité vraagt de inwoners van Zelhem op de avond van 4 mei speciaal te denken aan deze mensen. Ook vraagt ze stil te staan bij de geallieerden die, vaak op jonge leeftijd, om zijn gekomen bij hun strijd tegen de nazi's.
Het gaat onder meer om de bemanning van de Lancester die op 23 september 1944 neerstortte bij Zelhem: De 26-jarige William James Anderson, omgekomen op 30 maart 1945. Joseph Eric Bawtree, 27 jaar. Harry Bulger Arthur Brown, 27 jaar. Herbert William Davies, 34 jaar. William George Grant, 23 jaar. Ernest Gordon Gully. Sydney John Haldane, 19 jaar. Edward George Hobbs, 23 jaar. Stanley George Howe, 28 jaar. Leslie Thomas Hunt, 22 jaar. Andrew Johnstone. George Archer Keens. Keith James Moses, 20 jaar. John Henry Stopp, 28 jaar. John Edwin Sweetman, 21 jaar. William Roland Wilcox, 20 jaar. Deze jonge mannen zijn omgekomen terwijl ze vochten voor onze vrijheid.