Willem Wolsink uit Halle, Jan Radstake en opa Pipi Berendsen (vlnr); de ijscoman schept ijs voor de Halle-Heideschool. Foto van dia: familie Wisselink
Arjan Berendsen
in voetsporen
opa 'Pipi' met
‘Nostalg-ies'
ZELHEM – Arjan Berendsens opa ventte vanaf begin jaren '60 tot begin jaren ’80 schepijs in Zelhem en omstreken. Gezeten op een ijscokar van Siebelink uit Doetinchem belde hij, 'Pipi' Berendsen, op zomerse zondagen de harten en hoofden van vele kinderen op hol. ‘De ijscoman komt eraan!’ Kleinzoon Arjan wil in de voetsporen treden van zijn opa en zoekt naar de precieze route en wil het nostalgische gevoel oproepen bij zichzelf, maar ook bij het publiek. De ijscokar, die heeft hij al gevonden.
Door Henk Klein Holte
In oktober 2020 deed Arjan Berendsen (54) een impulsieve aankoop. “Een museum in Dronten bood een ijscokar te koop aan. Het bleek de kar te zijn waarmee Hendrik Siebelink ijs ventte in Doetinchem, onder meer in de Hamburgerstraat. Ik heb ‘m meteen gekocht en heb die kar opgehaald in Dronten.”
Momenteel wordt de originele ijscokar van de firma Siebelink gerestaureerd en opnieuw beschilderd. Dat gebeurt door studenten van de Schildersvakopleiding in Zutphen. Voor hen is de kar zelfs een examenproject geworden. “Op de kar komt een nieuwe naam, ‘Nostalg-ies’. De keuze was om de bak te bestickeren of de letters erop te schilderen. Dat laatste moest het natuurlijk worden, net zoals vroeger. En de achterzijde van de ijscokar laten we zoals die is, zodat je kunt zien dat het echt een heel oude is.” Het is overigens nog een hele puzzel om de restauratie te verrichten met de juiste, authentieke onderdelen. “Maar het lukt toch aardig”, glundert Berendsen. “Zoals een juiste maat achterband, al kom je daarvoor in Breda terecht. De kar heeft dus jaren in een museum gestaan en in die tijd heeft iemand nog een echte bel gebracht, die vroeger op één van de Siebelink-karren heeft gezeten. Deze gaan wij nu gebruiken, als we rond gaan. Zelf hebben we nog een zelfde zadel gevonden, want die erop zat was helemaal vergaan. Van de familie van Hendrik Siebelink heb ik een ijsspatel gekregen waarmee hij vroeger het ijs op de hoorntjes schepte.”
Mooie herinneringen
De nieuwe naam Nostalg-ies verwijst naar mooie herinneringen aan het lekkere ‘ies’, wat destijds nog veel meer dan nu een bijzondere traktatie was, weet Berendsen. “Ja, ik hoor van veel mensen dat de ijscokar ook door de Meene trok. En hoe ze, als ze hem in de verte hoorden bellen, naar binnen vlogen om een paar dubbeltjes te halen, om een ijsje te kopen.”
Berendsen merkte dat vele mensen zich die herinneringen levendig voor de geest kunnen halen. “We hadden de pas aangekochte kar een tijdlang in onze dierenspeciaalzaak staan. We kregen enorm veel leuke reacties; waar ze opa met de kar hadden gezien, bijvoorbeeld. En dat is mooi om de route steeds beter in kaart te kunnen brengen.”
Want dat zou hij helemaal prachtig vinden, die route te rijden op de gerestaureerde ijscokar en onderweg net als opa ijsjes te verkopen, in passende kledij. “Helaas was zíjn kar niet meer te vinden. Maar deze lijkt er wel op. Hoe precies zijn route liep dat blijft nog een dingetje. Zo denk je het precies te weten en dan benadert mij iemand dat hij ook bij hun langs kwam rijden. En komt via weer iemand anders een prachtige foto tevoorschijn dat hij in Halle-Heide ijs staat te verkopen. Dat wist ik niet, dat hij daar ook kwam. Graag zou ik, wie informatie heeft over waar mijn opa zondags nog meer voorbijkwam, willen vragen mij te mailen op info@nostalgies.nl. En wie het leuk vindt kan het traject op www.facebook.com/nostalgieskar volgen. Ergens komende zomer wil ik de ijscokar gereed hebben en tochtjes maken. Ik serveer straks onder de naam Nostalg-IES de drie bekende smaken van vroeger: vanille, banaan en aardbei. Niet exact hetzelfde ijs maar wel in dezelfde kleur, ambachtelijk bereid, met een vleugje nostalgie.”
Bikkelen
Nu hij zo met de geschiedenis van de ijscokar in de weer is, wordt Arjan Berendsen duidelijk dat de ijsverkoop echt bikkelen was in de dagen van zijn opa. “Het klinkt leuk, vrolijk bellend de kindertjes blij maken met een heerlijk ijsje voor een paar dubbeltjes. Maar het betekende 5 uur opstaan, ijs maken, de kar laden met de drie smaken ijs, maar ook met brokken ijs de met bitumen beklede houten bakken vullen om de honderden liters consumptie-ijs te koelen. En dan kon de motor worden gestart van het loodzware gevaarte om de ronde te rijden. Als hij dan ’s avonds thuis kwam van zijn ronde en hij had bij zijn huis de laatste overgebleven restjes van het ijs gebracht - waar men soms met heel de Groen van Prinstererstraat nog van kon smullen – moest hij nog alles schoonmaken. Het was écht hard werken voor de ijsverkoper.”
'Het was écht
hard werken
voor de
ijsverkoper '
Berendsen gaat het binnenkort zelf ervaren, als hij de ronde van zijn opa gaat maken. Hij kijkt er wel ontzettend naar uit. "Ik hoop dat het eind mei zover is. Het lijkt me geweldig. Ik hoop dat er nog veel mailtjes met de puzzelstukjes van de route binnenkomen, zodat ik zo nauwkeurig mogelijk zijn route kan afleggen. Ik ga in ‘nostalgische' kleding op de ijscokar en voorop komt net als vroeger een koekblik om het geld in te doen. Dat blik heb ik weer van een neef gekregen, die had er nog eentje uit de kast van oma en opa.”
Verschillende Achterhoekse bedrijven hebben op de een of andere manier al meegewerkt aan de restauratie van de ijscokar of van onderdelen, vertelt Berendsen. "Deze krijgen straks allemaal een keer ijs geschept vanuit de kar bij hun bedrijf. En ik ga straks denk ik ook op braderieën staan. En rond om ijs te venten, zoals mijn opa dat ruim een kwarteeuw heeft gedaan.”
info@nostalgies.nl