Teruggekeerd uit het kamp
75 jaar bevrijding
Door Willy Hermans
HENGELO - Op 1 april 1945 zijn Hengelo en omliggende plaatsen bevrijd, maar wat gebeurde er in die maanden erna? Wekelijks volgen we met behulp van krantenknipsels en archiefstukken de loop van de gebeurtenissen in de zomer na de bevrijding waarin de oorlogstijd nog zijn sporen naliet.
Achterhoek, 20-26 augustus 1945
Radiosurrogaat 20 augustus: Dhr. Wieringa terug uit kamp
Zelhem – “Gisteren, zondagmiddag, om 5 uur is de gemeentesecretaris L.K. Wieringa, na meer dan een jaar in Duitse gevangenschap te zijn geweest, in Zelhem teruggekeerd. Hij werd vorig jaar 23 juni gearresteerd en naar Duitsland weggevoerd. Op 22 April jl. werd hij door de Russen uit het concentratiekamp Sachsenhausen bevrijd, doch daar hij zeer verzwakt was ten gevolge van de bestiale behandeling door de Duitsers kon hij eenige dagen geleden naar het Academisch Noodziekenhuis in Groningen vervoerd worden. Gisteren is hij per speciale auto van het Rode Kruis opgehaald en in zijn feestelijk versierde woning temidden zijner familieleden teruggekeerd.”
Lebertus Klaas Wieringa werd geboren in maart 1887 in Purmerend. Vanaf 1928 was hij gemeentesecretaris van Zelhem en woonde in het pension bij de Anna`s Hoeve aan de Halseweg. Hij trouwde met Johanna Jacoba Schutte en gingen wonen aan de Doetinchemseweg 71. Lebertus Klaas werd samen met burgemeester Rijpstra (die omkwam in kamp Dachau) en o.a. de heer de Korte op 23 juni 1944 gearresteerd door de S.D. omdat hij samen met zijn collega’s verdacht werd van sabotage door de Duitsers. Op 1 april 1954 is hij eervol ontslagen. Hij was toen 67 jaar oud.
Radiosurrogaat 20 augustus: Herstel telefoonverkeer in Achterhoek
“De technische dienst van de P.T.T. stelt alles in het werk om de door de Duitsers aangerichte schade te herstellen. Thans is in beperkte omvang weer telefoonverkeer mogelijk. De kwaliteit van de gesprekken is veel minder dan voorheen, toen de prachtige kabels naar Arnhem nog intact waren. Men maakt thans gedeeltelijk van Canadese legerkabels, gedeeltelijk van ondergrondse kabels en gedeeltelijk van luchtlijnen gebruik. Toch is thans automatisch verkeer mogelijk tussen Doetinchem, Zeddam, ’s-Heerenberg, Wehl, Zelhem en Halle. Met alle overige plaatsen, ook met het Westen, kan interlocaal worden gebeld, vooropgesteld natuurlijk dat daar de telefooncentrales intact zijn. Dat is niet overal het geval, zelfs niet eens overal in de Gelderse Achterhoek.”
Nieuwsbode, 21 augustus: Brug bezweken
Baak – “Toen de vrachtrijder Donderwinkel uit Steenderen vorige week met zijn vrachtwagen het bruggetje op de grens van Wichmond en Baak passeerde, bezweek dit en werd een obstakel voor het verkeer. Deze weg zal dus voorloopig dus afgesloten zijn voor het doorgaand verkeer.”
Radiosurrogaat, 24 augustus: ‘Landwachters verdienen stuk voor stuk de dood’
In Den Haag vond de eerste zitting plaats van het Bijzonder Gerechtshof om Landwachters te berechten. Mr. J. Zaayer, procureur-fiscaal vond in zijn eerste requisitoir dat “lieden die lid zijn geweest van deze organisatie, stuk voor stuk, op enkele zeer zeldzame uitzonderingen na, de dood hebben verdiend.” Niet alleen was de Landwacht een onderdeel van de S.S., maar zij hadden landgenoten verraden, gekweld en beroofd.
Tegelijkertijd ging het gerucht dat de regering 60.000 NSB’ers, met name de lichte gevallen, op vrije voeten gesteld zouden worden, in afwachting van hun berechting.