Wereldvrede gevierd met muziek, zang en vreugdevuur
75 Jaar Bevrijding
Door Willy Hermans
HENGELO - Op 1 april 1945 zijn Hengelo en omliggende plaatsen bevrijd, maar wat gebeurde er in die maanden erna? Wekelijks volgen we met behulp van krantenknipsels en archiefstukken de loop van de gebeurtenissen in de zomer na de bevrijding waarin de oorlogstijd nog zijn sporen naliet.
Achterhoek, 13-19 augustus 1945: Het verbod van Radiosurrogaat
Na anderhalve week van gedwongen rust verscheen Radiosurrogaat op 13 augustus weer. Het Militair Gezag had de verschijning van het blad verboden, omdat de redactie zonder overleg de naam had gewijzigd in De Oranje Bode. De redactie stond op het standpunt dat het tijd was een nieuwe naam te introduceren, omdat de naam Radiosurrogaat verbonden was aan de ‘illegale’ periode. Verzoeken bij het Militair Gezag om de naam te veranderen waren steeds om onduidelijke redenen afgewezen, terwijl andere bladen en kranten dit wel mochten. Nu verscheen het blad onder de naam Achterhoeks Nieuwsblad met nog wel als toevoeging Radiosurrogaat. De redactie was er niet blij mee: “De woorden ‘Achterhoeks Nieuwsblad’ boven deze kop vormen slechts een aanduiding van ons verspreidingsgebied. Wij hopen echter dat nu een instituut als Militair Gezag spoedig gaat verdwijnen, het weldra mogelijk zal worden onze krant de naam te geven, die haar toekomt.”
Radiosurrogaat, 15 augustus 1945: Hengelo vierde feest
“Het dorp Hengelo heeft de overwinning op Japan met gepast vreugdetoon gevierd. Vanmorgen beierden ter ere van de vrede de klokken van 8 uur tot half 9. Om vier uur vond, helaas in stromende regen, een zanghulde plaats van schoolkinderen en maakte de muziekvereniging Concordia een kleine rondgang door het dorp. Des avonds was er een optocht en gelegenheid tot dansen en vuurwerk op de Bleek.”
Dagboek Derk Jan Smeitink, 15 augustus 1945
“Vanmorgen 7 uur kwam weer door de radio dat Japan nu onvoorwaardelijk had gecapituleerd. Het bleek nl. dat die capitulatie op 10 augustus niet onvoorwaardelijk is. Zoo is dan werkelijk de Tweede Wereldoorlog ten einde. Gode zij dank. “Vreede over de geheele wereld” staat in de krant met vette letter. Een heel naar bericht kregen we vanmorgen ook nog. De heer A. Langeler van het administratiekantoor te Vorden was gisteravond met zijn motor bij een botsing met een militaire auto om het leven gekomen, met een jongen. Diep tragisch, een vrouw met eenige kinderen laat hij achter. Door de radio hoorden wij dat morgen een nationale feestdag zal zijn ter eere van de capitulatie van Japan en ons Indië dus weer vrij wordt."
16 augustus
"Het nationale feest van vandaag bestond voor Hengelo in optochten, veel muziek en zang van de verschillende vereenigingen bij de groote kerk. Vanavond weer rondgang met de beide muziekkorpsen door het dorp, vervolgens naar de Bleek, waar de voorzitter der Oranjevereeniging nog even sprak en toen werd er een ‘vreugdevuur’ ontstoken als symboliek van de groote vreugde over de heele wereld. Vrede. Vrede. Vrede. De teruggekomen klok heeft gistermorgen met de andere nog gebleven klok, het heugelijke feit van de capitulatie van Japan in blijde klank aan de inwoners van Hengelo meegedeeld.”