Aftrap project Wiesneus op de Hoge Voorde
'Spöllen- derwies Achterhooks' leren
VORDEN – Bibliotheek West-Achterhoek startte vrijdagmorgen op basisschool de Hoge Voorde met het project Wiesneus. Troubadour Gery Groot Zwaaftink liet groep 6a kennismaken met 'Spöllenderwies Achterhooks' door in het dialect te vertellen, voor te lezen en te zingen.
Door Josée Gruwel
Groot Zwaaftink vertelde over zijn geschiedenis: hoe hij vroeger, toen hij de leeftijd had van de kids in 6a, altijd overal dialect sprak, behalve in de klas. En hoe zijn medestudenten later, toen hij in 'de stad' ging studeren, opmerkingen maakten over zijn dialect en ze tegelijkertijd thuis tegen hem zeiden 'praot niet zo stads'.
Hij had het over 'vrogger', toen het leven nog niet zo snel ging en over de boeren die in Gelre, de grootste provincie van Nederland, en later in Gelderland woonden. "Iedereen sprak toen dialect. En now? Now is ons dialect, het Nedersaksisch, 'n officiële taal." Een leerling concludeerde dat dialect moet blijven. De troubadour: "Ik bun bang dat dat niet geet lukken."
In het dialect las hij twee verhalen voor en vertelde daarna over een klein, fel hondje dat op een boerderij leefde en de wijde wereld introk, naar een tempel met wel duizend spiegels. De strekking ervan: je kunt je eigen wereld inkleuren. En hij zong: een lied over groter worden en over vrienden met jezelf blijven. Op het moment dat Groot Zwaaftink zijn gitaar wilde opbergen omdat de les ten einde liep, wilden de kinderen met hem doorgaan. Juffrouw, zullen we rekenen overslaan?, klonk het.
Het went snel
Leesconsulent Karin van den Dikkenberg van Bibliotheek West-Achterhoek nam kort de klas over en introduceerde het tijdschrift Wiesneus, met daarin 'leedjes, 'n zuukplate, 'n kleurplate en puzzels'. Alle kinderen kregen een exemplaar, met dit jaar als thema vrijheid. Ook de werkboekjes erbij werden uitgedeeld. Meteen werd er geoefend: welk woord hoort bij welk plaatje als het gaat om krang, huulbessem, boks, boek, gaffeltange en kleed. En er werd stilgestaan bij het begrip vrijheid, door het Wilhelmus in de versie van Normaal te zingen.
"Dialect, ik dacht altijd dat het moeilijk was, maar als je er een poosje naar luistert, valt het best mee", vertelde een van de leerlingen na de les. Het went snel, vulden klasgenootjes aan.
Een kleine
zeventig
Achterhoekse
scholen
hebben zich
aangemeld
voor het
project
Steeds meer belangstelling
Dit jaar is het voor het derde achtereenvolgende jaar dat Wiesneus, een initiatief van Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, plaatsvindt. In het werkgebied van Bibliotheek West-Achterhoek, bestaande uit de gemeente Doetinchem en Bronckhorst, doen zo'n negenhonderd kinderen van 21 basisscholen de komende tijd mee. Zes scholen meer dan het vorig jaar, aldus Van den Dikkenberg.
Het project is ook uitgezet in het werkgebied van Bibliotheek Oost-Achterhoek, Bibliotheek Montferland en Bibliotheek Achterhoekse Poort. Een kleine zeventig Achterhoekse scholen, met in totaal zo'n drieduizend leerlingen, hebben zich aangemeld voor het project. Van den Dikkenberg: "Dat is meer dan vier keer zoveel dan in 2018, bij de start van Wiesneus."
De afsluiting van het project is op zaterdagmiddag 6 juni in Amphion in Doetinchem. De bijeenkomst is gratis toegankelijk voor alle leerlingen die de streektaalles Wiesneus hebben gevolgd.