'Ik stop met een goed gevoel'
Jan Koning neemt na dertig jaar afscheid als huisarts
HENGELO - Jan Koning haalde dertig jaar veel voldoening uit zijn werk als huisarts in Hengelo. "Ik stop met een goed gevoel, maar nu is het tijd om te genieten van andere dingen," aldus de aimabele huisarts die op vrijdag 31 maart een afscheidsreceptie geeft van 16.00 tot 19.00 uur in Ons Huis, Beukenlaan 30 te Hengelo.
Door Willy Hermans
Dorpsdokter met kaartenbakken
Jan Koning werd in 1955 geboren in Wormerveer en groeide vanaf zijn zesde jaar met zijn twee jongere broers op in Delden. Na de HBS-B studeerde hij geneeskunde in Groningen en deed de huisartsenopleiding in Rotterdam. Na een half jaar waargenomen te hebben door het hele land nam hij op 1 november 1987 de huisartsenpraktijk aan de Kastanjelaan over van dr. Schreuder. "Het was een grote praktijk met 3200 patiënten, zodat ik eerst geen nieuwe patiënten aan kon nemen," herinnert Koning zich. "Iedereen was bij een ziekenfonds of particulier verzekerd. De administratie ging nog met de hand, de gegevens van de patiënten zaten per gezin in kaartenbakken. Tegelijkertijd met mij vestigde Van Ochten zich als apotheker in het dorp, zodat de tijd van apotheekhoudende huisartsen voorbij was."
In dertig jaar heeft Koning veel ontwikkelingen en veranderingen meegemaakt. "De groene patiëntenkaart is afgeschaft nadat begin jaren '90 alle gegevens in de computer ingebracht werden. De tijd dat huisartsen bevallingen deden heb ik niet meer meegemaakt, maar ik zag de zuigelingen op het consultatiebureau. Elk moment van de dag kon je gebeld worden voor ongevallen of andere spoedgevallen, waardoor een spreekuur soms flink kon uitlopen. Tijdens mijn dagelijkse ronde met visites was het al een aanwinst dat ik op te piepen was met een semafoon. Een mobiele telefoon was er nog niet.
Ik werkte samen met de collega's Eijkelkamp, Hanrath en Eyck. We verdeelden de avond-, nacht- en weekenddiensten. Tijdens een weekenddienst hielden we een vrij spreekuur op zaterdag en zondag, vanaf 11.00 uur. Als dorpsdokter werd er vaak een beroep op je gedaan op elk uur van de dag. Dat veranderde toen de huisartsenpost kwam (in 2002) en je minder vaak dienst had."
Loketten met kogelvrij glas
In 1992 vond er een uitgebreide verbouwing plaats aan het gebouw aan de Kastanjelaan. Koning: "Het was goed te zien dat het een voormalig bankgebouw was. Zelfs de loketten met kogelvrij glas zaten er nog in. De wachtkamer en plek voor de assistent zijn na de verbouwing omgedraaid en er kwam een behandelkamer, waar voorheen de cv-ketel stond."
De assistentes bleven hem erg trouw. In al die jaren heeft hij er slechts vier in dienst gehad. Na Monique en Saskia kwamen Dorothé in 2001 en Jannie in 2004, die hem nog steeds ter zijde staan.
'Het beroep van huisarts vind ik een wezenlijk vak, waarin je veel voor anderen kunt betekenen'
De zorg veranderde enorm in de afgelopen dertig jaar. Meer gespecialiseerde zorg, een verschuiving naar preventie, de marktwerking, patiënten die mondiger en beter geïnformeerd zijn. "Vroeger vertelde de huisarts wat je had, tegenwoordig sta je op gelijkwaardig niveau en heeft de patiënt al op internet gekeken," vertelt hij. "Eerst deed je alles zelf, later kwamen er allerlei soorten specialisaties waarnaar je kon verwijzen en waar je mee samenwerkte. Het is nu veel drukker, vooral omdat de contactfrequentie flink is toegenomen, maar ook door de vergrijzing en omdat een huisarts tegenwoordig meer mogelijkheden heeft om zelf behandelingen uit te voeren.
Met het oog op de preventie heeft praktijkondersteuner Dorothé nu spreekuren op het gebied van diabetes, cardiovasculair risicomanagement en COPD."
Wezenlijk vak
Jan Koning oefende bestuursfuncties uit bij de Oudheidkundige Vereniging en als voorzitter van Stichting Het Groene Kruis. Hij heeft zich altijd prima thuis gevoeld in Hengelo. "Ik kwam uit Twente en voelde me prima verbonden met de Achterhoek; dat is ongeveer dezelfde volksaard. Met de taal had ik geen moeite, al spreek ik het zelf niet. Maar de assistentes praten wel dialect en veel patiënten waarderen dat.
Het beroep van huisarts vind ik een wezenlijk vak, waarin je veel voor anderen kunt betekenen. Het is mooi om mensen te kunnen helpen. Natuurlijk kom je ook veel ellende tegen, daar ontkom je niet aan. Dat went nooit en zeker niet bij overlijden op jonge leeftijd. Dan kun je niet meer doen dan er te zijn en te troosten."
De toenemende administratieve rompslomp gaat volgens Koning ten koste van de patiënt: "De tijd die je met administratie bezig bent, kun je niet besteden aan de patiënt. Het is ook onnodig veel en ingewikkeld, maar het georganiseerde protest onder huisartsen neemt toe en ik hoop op verbetering.
Sommige ontwikkelingen houd je niet tegen. Ook in Hengelo zal er wel een keer een gezondheidscentrum komen, al betreur ik het niet dat ik dat niet meemaak. Ik vond een eigen wachtkamer met eigen patiënten altijd wel fijn."
Genieten
Koning zocht en vond een opvolger in dokter G.J. Steeneveld-Nijboer, die per 1 april de praktijk aan de Kastanjelaan overneemt. De praktijk gaat vanaf die datum Het Raadhuis heten.
Zelf blijft hij met zijn partner in Hengelo wonen en werkt hij door tot en met de dag van zijn afscheid. "Na 31 maart ga ik van mijn vrije tijd genieten," besluit hij. "Dat zal wel even wennen zijn, omdat je altijd met het werk bezig was. We hebben een camper gekocht en krijgen nu meer tijd voor langere reizen. Het contact met mijn patiënten zal ik wel missen."