Uut 't Wald | Oet de tied

Oet de tied

't Is de hoogste tied. Toen ik die woorden voor het eerst in zijn nabijheid sprak keek mijn Rotterdamse aanstaande schoonzoon me aan, of ik iets heel geks had gezegd. Natuurlijk klonk dat in zijn oren ook zo. Hij kon ook niet weten dat het woord tied in het Achterhoeks tijd betekent. Hij had een heel andere associatie.
Iedere dialectspreker gebruikt het woord tied. Maar de uitdrukkingen waarin tied voorkomt verschillen nogal eens van plaats tot plaats. Zo zegt men in Zeddam: 't Is tied um op huus an te gaon. Maar in Groenlo: 't Wordt tied van naor hoesgaon. En hoogste (of heugste) tied wordt in sommige plaatsen samengevoegd tot hoogtied.
De tijd ergens voor nemen is in het Achterhoeks meestal: zich de tied nemmen. Maar ook wel: de tied toe doen. 't An de tied hebben betekent weer dat je meer dan genoeg tijd hebt.
Het woord tied komt ook voor in die prachtige uitdrukking Oet de tied kommen, wat sterven betekent. Overal in het Nedersaksische gebied bekend, van de Achterhoek tot Groningen. Maar in Twente zie je het nog vaak in een overlijdensadvertentie staan. Daar is de uitdrukking het best bewaard gebleven. Met dank aan Willem Wilmink, die in een van zijn bekendste gedichten (Heftan tattat) meldt: Kloas is oet de tied ekomn. En natuurlijk Herman Finkers, die dat prachtig lied Lieve dode Dichter schreef naar aanleiding van Wilminks dood. In het Nederlands, maar eindigend met twee regeltjes in het Twents: Noe bi'j uut de tied Willem, Noe köj aansum.