Van kost naar kunst

Zelhemse kunstenaar Wijnand Schoenmaker exposeert in Galerie Bibliotheek

ZELHEM - Een opmerkelijke expositie deze zomer in Galerie Bibliotheek Zelhem: de overzichtstentoonstelling 'Kostwinner of kunstenaar' van de Zelhemse kunstenaar Wijnand Schoemaker. Des te bijzonderder, omdat het een beeld geeft van de verschillende fases van zijn kunstenaarschap, waarin een hersenbloeding met halfzijdige verlamming met afasie een aangrijpende markering vormt. De opening is op vrijdagavond 26 juli om 19.30 uur.

Als kind was Wijnand Schoemaker altijd al in de weer met potlood en papier. Zo fanatiek zelfs dat zijn normale schoolwerk eronder leed. Met een schooladvies LTS leek zijn carrière voor een groot deel bepaald, maar door zijn tekencapaciteiten belandde hij toch op de Kunstacademie, waar hij het vervolgens helemaal niet naar zijn zin had. Hij besloot naar Duitsland en Oostenrijk 'uit te wijken' om daar een opleiding tot vakman-beeldhouwer te volgen.
Dit werd een succes en terug in Nederland begon hij, met zijn vader Henk Schoemaker als inspiratiebron, vol overgave aan het maken van beelden, waarbij de gemeentelijke opdracht om beelden van spelende kinderen te maken mooie kunstwerken voor het Zelhemse dorp opleverde. Wijnand noemde zichzelf geen kunstenaar, maar vakman, die, om de kost te verdienen, beelden maakte. In die tijd ontstond ook het beeld van 'Smoks Hanne', de Zelhemse heks, die, met één klomp en achterstevoren gezeten op een bezemsteel, over het dorp zweefde.

Hersenbloeding
Een hersenbloeding (op 36-jarige leeftijd) leek een eind te maken aan zijn creatieve mogelijkheden, want hij liep een rechtszijdige verlamming en afasie op. Maar Wijnand kon zich niet bij een passief en afhankelijk leven neerleggen en na een langdurige en intensieve revalidatie was hij weer in staat om, nu met zijn linkerhand, te creëren. Een bevriend ondernemer had wel een plekje in zijn bedrijfshal, dat kon dienen als atelier en Wijnand ging, met vallen en opstaan, aan de slag. Glas graveren, boetseren en vooral ook tekenen.
De mooiste opdracht kreeg hij van revalidatiecentrum Klimmendaal, de plek waar hij zelf het revalidatietraject had doorlopen, om een beeld te maken dat een plek moest krijgen bij de ingang van de nieuwbouw. Het werd een drieënhalf meter hoog 'zelf'-beeld, de linkerhelft in robuust brons en de rechterhelft in fragiel glas.

Steen
Het liefst wilde Wijnand weer met steen werken. Maar voor het werken aan keihard natuursteen heb je beide handen nodig en dus ontwikkelde hij technieken om met lichtere steenachtige materialen te kunnen werken. Zo werden Ytong-blokken aan elkaar gelijmd en verwerkt. Aanvankelijk leek dit succesvol, maar hij moest toch ook erkennen, dat al die technieken een zware wissel trokken op zijn lichaam. Steeds weer moest hij een stapje terugzetten.
Na de aanvankelijke teleurstelling kwam hij tot een tweede conclusie. Hij had zijn oorspronkelijke creatieve bron, het tekenen, onterecht naar de achtergrond geschoven. Wellicht was het tijd om het idee van 'kostwinner' los te laten en volledig te gaan voor het creëren, de Kunst, maar met een eigenwijs creatief brein weet je het nooit helemaal zeker.
De expositie in Galerie Bibliotheek Zelhem is tot en met 14 september te zien.